Rozwód – podstawowe informacje
Rozwód to instytucja prawna, która pozwala rozwiązać małżeństwo za życia małżonków, a zatem wiąże się z ustaniem małżeństwa. Nie należy jednak zapominać, że trwałość małżeństwa należy do najważniejszych zasad prawa rodzinnego. Zgodnie z poglądem przeważającym w doktrynie oraz na podstawie Kodeksu Rodzinno-Opiekuńczego małżeństwo uznaje się za trwały stosunek prawny łączący zwykle dożywotnio mężczyznę i kobietę, którzy dokonali zawarcia małżeństwa. Trwałość nie oznacza jednak nierozerwalności. Każdy z małżonków może wystąpić z pozwem o rozwód, jeżeli wystąpią do tego stosowne okoliczności.
W związku z tym, że w polskim prawie rodzinnym istnieje ochrona rodziny założonej przez małżonków oraz ochronę dobra małoletnich dzieci, żądanie rozwiązania małżeństwa poddano właściwości sądu i uzależniono dopuszczalność rozwodu od określonych przesłanek.
Pozytywne przesłanki orzeczenia rozwodu
Pozytywną przesłanką orzeczenia rozwodu jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków. Oznacza to, że w każdej sprawie sąd musi ustalić, czy ustało pożycie małżeńskie, w innym razie nie może orzec rozwodu.
Znaczenie przesłanek trwałości i zupełności nie wynika bezpośrednio z przepisów. W przypadku trwałości sąd sam musi ocenić oraz decydować, czy istnieje możliwość utrzymania związku małżeńskiego w przyszłości. Każdorazowo sąd ocenia sprawę indywidualnie w oparciu o stan faktyczny oraz swoje własne doświadczenie życiowe. Możemy zatem stwierdzić, że o trwałości rozpadu pożycia małżeńskiego może świadczyć już kilkumiesięczny okres. W przypadku zupełności chodzi o całkowite ustanie stosunków między małżonkami we wszystkich możliwych sferach.
Przez „rozkład pożycia” należy rozumieć zanik trzech podstawowych więzi między małżonkami. Orzecznictwo konsekwentnie wskazuje na ustanie więzi uczuciowej, fizycznej oraz gospodarczej (Wytyczne SN z 1955 r). Jeżeli przyczyną rozpadu więzi fizycznej czy gospodarczej jest np. wiek jednego z małżonków, czy wyjazd służbowy, a więź uczuciowa jest kontynuowana, to wciąż, mimo przeszkód, mamy do czynienia z pożyciem małżonków.
Rozkład pożycia może występować w dwóch postaciach: - jako subiektywnie postrzegalny (przez samego małżonka, poprzez jego subiektywne odczucia), - jako obiektywnie postrzegalny (zauważalny dla każdego z zewnątrz).
Można przyjąć, że jeśli istnieje miłość pomiędzy małżonkami i wzajemne zainteresowanie, to są oni w stanie sami rozwiązywać swoje problemy czy konflikty. Natomiast brak uczucia, oznacza brak podstawy duchowej oraz możliwości do przezwyciężania wszelkich kryzysów dotyczących relacji małżonków. A więc więź uczuciowa związana jest z emocjonalnym przywiązaniem, wzajemnym pozytywnym stosunkiem uczuciowym, szacunkiem, zaufaniem czy lojalnością. Na ustanie więzi uczuciowej wskazuje oczywiście wrogi oraz nienawistny stosunek między małżonkami, ale również ich obojętność wobec siebie, bez większej manifestacji swoich negatywnych odczuć.
W przypadku więzi fizycznej chodzi przede wszystkim o utrzymywanie stosunków seksualnych między małżonkami - relacje intymne. Więź ta może zanikać w sposób naturalny m.in. jako konsekwencja zaniku więzi uczuciowej. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że ustanie pożycia małżeńskiego w zakresie wspólnoty fizycznej nie zawsze jest świadectwem zupełnego rozkładu pożycia małżonków, gdyż może być ono usprawiedliwione. Przykładem takiej sytuacji może być np. choroba małżonka, rozłąka małżonków czy duża różnica wieku między małżonkami.
Mówiąc o więzi gospodarczej, należy przyjąć, że chodzi o prowadzenie przez małżonków wspólnego gospodarstwa domowego. Jeżeli doszło do całkowitego zaniku pożycia małżonków w zakresie więzi gospodarczej to mamy do czynienia najczęściej z faktem nieposiadania wspólnego mieszkania, wspólnego majątku itp. W niektórych sytuacjach uznaje się jednak, że mimo istnienia więzi gospodarczej w pewnym zakresie, to de facto nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego. Może to być przypadek, gdy np. małżeństwo zamieszkuje wspólne mieszkanie, ale wynika to tylko ze względów finansowych.
Systematyzując powyższe, każdy z małżonków może wystąpić z pozwem o rozwód jeżeli wystąpią ku temu stosowne przesłanki. Małżeństwo może być rozwiązane gdy dojdzie do rozkładu pożycia małżeńskiego w sposób zupełny i trwały. Poprzez rozkład pożycia małżeńskiego należy rozumieć zanik więzi uczuciowej, fizycznej oraz gospodarczej.
W przypadku jakichkolwiek pytań czy wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji i zachęcamy do przejścia do zakładki kontakt.